W niedzielę, 11 grudnia br., po raz kolejny odbył się Ludowy Jarmark Bożonarodzeniowy zorganizowany przez Centrum Kulturalne w Przemyślu.

Podczas Jarmarku, jak niegdyś działo się wiele…

Kiermasz rękodzieła ludowego zgromadził wielu twórców ludowych oraz wystawców z niemal całego Podkarpacia. Odwiedzający mogli w tym roku podziwiać różnego rodzaju ozdoby świąteczne, m.in. ręcznie malowane bombki, geometryczne bombki choinkowe, kolorowe łańcuchy z papieru i słomy, ozdoby świąteczne, choinkowe z bibuły, pięknie haftowane serwety, przeróżne ozdoby ceramiczne czy tradycyjne, haftowane ręcznie gorsety ludowe. Oprócz artystycznych wyrobów rękodzielniczych można było także zakupić bogato zdobione pierniki na choinkę, świąteczne stroiki, biżuterię z elementami witrażu oraz karpacką biżuterię koralikową. Uzupełnieniem cieszących oko pięknych ozdób świątecznych były wyroby, które można nie tylko zobaczyć, ale także posmakować: miody, wyroby pszczelarskie, ocet jabłkowy oraz oleje tłoczone na zimno (m.in. lniane, z nasion konopi).

Przez zaproszonych twórców ludowych przygotowane zostały stanowiska wystawiennicze z rękodziełem takim jak: tradycyjne zabawki drewniane, haft krzyżykowy, tradycyjne ozdoby świąteczne na choinkę, wyszywane makatki, rzeźby z gliny, gliniane garnki, ozdoby robione na szydełku. Dla najmłodszych uczestników Jarmarku zostało przygotowane stanowisko, przy którym twórcy zachęcali do malowania glinianych ozdób świątecznych, wprowadzając zainteresowanych w świąteczny, miły nastrój.

Kolejnym punktem programu był gościnny występ grupy kolędniczej – Zespołu Regionalnego „Wesele Krzemienickie” z Krzemienicy (pow. łańcucki) z prezentacją „Drobów” oraz z „Szopką Lalkową”. Przed zgromadzoną na Sali Widowiskowej CK publicznością zaprezentowano zwyczaje kolędnicze:

• „Droby” czyli chodzenie z kolędą na Nowy Rok. Składano wówczas życzenia gospodarzom, śpiewano kolędy, a wszystko to w żywiołowej, wesołej atmosferze, gdyż kolędnicy robili zbytki w odwiedzanych domach. Zaś ich postacie były nie do poznania, ponieważ przebierano się tak, aby ludzie nie odgadli kto kryje się za maską.
• „Szopka lalkowa” – z szopką lalkową chodzono po kolędzie od Świąt Bożego Narodzenia. Szopka noszona była przez kolędników, którzy za pomocą figurek odgrywali swoisty teatrzyk opowiadający o Herodzie, Trzech Królach oraz Narodzeniu Pana Jezusa. Warto nadmienić, że szopka jest oryginalna, prawie stuletnia, figurki do niej wykonał sam Franciszek Frączek (zwany Słońcesławem).

Jarmarkowi towarzyszyło także rozstrzygnięcie:

• XVI Konkursu plastycznego dla dzieci i młodzieży „Bożonarodzeniowe Ozdoby” (wystawa pokonkursowa w galerii „Stara Kręgielnia” – Klub Piwnice CK),
• VII Konkursu na „Bożonarodzeniową Szopkę Domową i Akcesoria Kolędnicze”. Laureaci konkursu otrzymali pamiątkowe dyplomy oraz nagrody rzeczowe i finansowe. Wszystkie zgłoszone do tegorocznej edycji konkursu szopki, można było podziwiać na specjalnie przygotowanej wystawie pokonkursowej w Klubie Piwnice Centrum Kulturalnego w Przemyślu.

Patronat medialny nad wydarzeniem sprawowali: Życie Podkarpackie, Regionalny Serwis Informacyjny przemyskie.info, Radio Fara.

Małgorzata Glesman –
instruktor ds. upowszechniania i promocji kultury

Relację zdjęciową można obejrzeć tutaj.

Poniżej protokół z konkursu:

 

Protokół
z obrad komisji oceniającej prace zgłoszone do VII Konkursu na
„Bożonarodzeniową Szopkę Domową i Akcesoria Kolędnicze”

Przemyśl, 7 grudnia 2022 r.

Komisja w składzie:
- dr Małgorzata Dziura, etnolog, Muzeum Narodowe Ziemi Przemyskiej
- Agata Hemon, folklorysta, Centrum Kulturalne w Przemyślu
- Halina Paszkowska, plastyk, Centrum Kulturalne w Przemyślu

po obejrzeniu łącznie 21 prac zgłoszonych do konkursu w poszczególnych kategoriach dokonała oceny i przyznała następujące nagrody i wyróżnienia:

W kategorii dorośli „akcesoria kolędnicze”:
Nagrodę pieniężną otrzymuje:

- Władysław Krupa z Jarosławia, za turonia.

W kategorii dorośli „Bożonarodzeniowa szopka domowa”:

Dwie równorzędne Nagrody pieniężne otrzymują:
- Dorota Bury z Nowosiółek Dydyńskich,
- Elżbieta Dykas z Orzechowiec.

Wyróżnienia pieniężne otrzymują:
- Tadeusz Czaja z Przemyśla,
- Ryszard Marciniec z Brzózy Stadnickiej.

W kategorii dzieci i młodzież „akcesoria kolędnicze”:

Komisja postanowiła nie przyznać żadnej nagrody.

W kategorii „Bożonarodzeniowa szopka domowa”:

Nagrodę rzeczową otrzymują:

- Zofia Bawoł z Przemyśla,

- Weronika Sitarz z Żurawicy.

Wyróżnienie rzeczowe otrzymują:

- Aleksandra Staszkiewicz z Brzuski,

- Kinga Kruk z Krasiczyna,

- Weronika Kruk z Krasiczyna,

- Maria Hop z Brzuski,

- Magdalena Prajzner z Rudawki,

- Piotr Radoń z Brzuski.

Ponadto komisja przyznała dwa wyróżnienia rzeczowe za zestaw dwóch prac zgłoszonych do konkursu przez jednego uczestnika (szopka domowa i akcesoria kolędnicze) dla:

- Szymona Krupika z Brzuski,

- Michała Krupika z Brzuski.

Nagrody pieniężne i rzeczowe ufundowało Centrum Kulturalne w Przemyślu.

Nagrodzone i wyróżnione zostały prace wykonane zgodnie z tradycją szopek domowych i z tradycją autentycznych akcesoriów kolędniczych. Komisja doceniła prace wykonane autentycznie i o trwałej konstrukcji. Zwróciliśmy uwagę na: użyte materiały budujące i zdobiące pochodzenia naturalnego, na spójną kompozycję wnętrza i całości szopki (zarówno pod względem rozmieszczenia elementów jak i proporcji).

Doceniłyśmy również oryginalność wykonania, ale mieszczącą się w kanonie tradycji.

Komisja apeluje do wykonawców na przyszłość o:

- estetyczne przygotowanie prac konkursowych (tj. trwałość konstrukcji szopki, zwrócenie uwagi na nadmiar kleju oraz przesyt elementów zdobniczych odmiennego pochodzenia);

- pilnowanie tradycyjnego kanonu kompozycji Bożego Narodzenia z centralnym ustawieniem Świętej Rodziny i otoczenia;

- przemyślenie logicznej i sensownej kompozycji,

- trzymanie się tradycyjnej formy szopki, bez eksperymentów artystycznych, odwracających uwagę od najważniejszego przedstawienia;

- większą trwałość i odporność na zniszczenia oraz staranne wykonanie akcesoriów kolędniczych – które musiały być atrakcyjne wizualnie, zatem należy zadbać o staranność i trwałość wykonania akcesoriów.

Dziękujemy dzieciom, młodzieży, rodzicom i opiekunom za udział w konkursie. Podziękowania kierujemy także pod adresem Szkoły:

- dla Szkoły Podstawowej w Sufczynie, gm. Bircza.

Gratulujemy laureatom i zachęcamy do udziału w konkursie w przyszłym roku.           

Przemyśl, 7.12.2022 r.